Beslenme ve Diyetetik Lisans Diploması

Ortaöğretim yeterliliklerine dayalı, sekiz yarıyıllık bir programı kapsayan ve belirli bir öğrenme alanına veya mesleğe yönelik eğitim veren bir yükseköğretim programıdır.

Öğrenme örgün, açık veya uzaktan öğretim şeklinde gerçekleşir. Ayrıca; uygulamalı eğitimler yükseköğretim kurumları bünyesindeki laboratuvar ve atölyelerde ya da endüstride, sağlık kurumlarında ve iş yerlerinde staj veya iş yeri eğitimi olarak yapılmaktadır.

• Beslenme ve Diyetetik alanı ile ilgili kavramları ve kavramlar arası ilişkileri açıklar.
• Alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde alanyazını inceleyerek değerlendirir.
• İncelediği alanyazına dayalı olarak araştırma önerileri geliştirir.
• Doğuştan ve sonradan oluşabilen beslenmeye bağlı hastalıkları ve bu hastalıklara yönelik çözüm önerileri sunar.
• Beslenme ve Diyetetik ile ilgili ulusal ve uluslar arası uygulamaları açıklar.
• Besin öğelerinin birbiriyle ilişkilerini ve bu besin ögelerinin hücre içindeki kimyasal tepkimelerini açıklar.
• Besinler ile mikroorganizmalar arasındaki ilişkiyi, besinlerin sağlığı bozucu duruma gelme nedenlerini ve önleme yollarını açıklar.
• İnsanın yapısı, organlarının işleyişi ve metabolizmasını açıklar.
• Beslenme ve Diyetetik Alanında besin kaynaklarını ve besinlerin özelliklerini, ekonomik kullanımlarını birbirleri ile ilişkisini ve hazırlama-pişirme-saklama yöntemlerini açıklar.
• Sağlık, sosyal ve fen bilimleri ile ilgili kavramları, kavramlar arası ilişkileri açıklar.
• Toplu beslenme yapılan yerlerin özelliklerine uygun toplu beslenme sistemlerinin her bir aşamasını planlar.
• İnsan ile fiziksel, biyolojik, kimyasal, sosyal ve kültürel çevre arasındaki ilişkiyi, besin ve beslenme konusunda edindiği bilgi ve becerileri kullanarak bilimsel olarak kanıtlanmış verilerle yorumlar ve değerlendirir.
• Toplumun ve bireylerin ihtiyaçlarına uygun olarak alanı ile ilgili konularda eğitim programları, eğitim yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisini kullanarak; eğitim materyalleri hazırlar, eğitim ortamı düzenler ve eğitim verir.
• Mikroorganizmaların metabolizmalarını inceler ve yok edilme işlemlerini uygular.
• Toplumun veya bireylerin beslenme durumunu, çeşitli yöntemlerle saptayarak, sağlıklı beslenme konusunda toplumu veya bireyleri bilgilendirir.
• Beslenme ve Diyetetik alanı ile ilgili sahip olduğu ileri bilgi birikimini kullanarak bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür ve bu alanda çalışan diğer meslek grupları ile işbirliği içinde ekip üyesi olarak görev alır.
• Beslenme ve Diyetetik alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak sunar, ilgili meslek üyelerinin katılım ve desteğini almak için etkili stratejiler geliştirir.
• Beslenme ve Diyetetik ile ilgili gelişmeleri takip etmek için bilimsel yöntemleri, teknikleri, bilgi kaynaklarını etkin kullanarak öğrenmeyi yönlendirir ve yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir.
• Toplumun ve dünyanın gündemindeki Beslenme ve Diyetetik ile ilgili gelişmeleri izler ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve/veya nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve/veya olmayan kişilerle paylaşır.
• Beslenme ve Diyetetik alanı ile ilgili konularda diğer meslek gruplarındaki kişi ve kurumlarla iletişime girer, bilgilerini paylaşır, sorunları tartışır ve öneriler sunar.
• Mesleği ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyrulması aşamalarında, ilgili disiplinlerden kişilerle işbirliği yaparak toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
• Mesleki uygulamalara yönelik standartları, ilgili yönetmelik, mevzuat ve yasaları bilir ve mesleki etik kurallarına uygun davranır.
• Bireysel özelliklere göre (yaş, cinsiyet, vücut yapısı, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite ve sosyoekonomik koşullar) uygun beslenme planı yapar ve uygular.
• Doğuştan ve sonradan oluşan hastalıklar ve diğer özel durumlarda tıbbî ve cerrahî tedavilere uygun, doğal ve tedavi edici besinlerin bileşimlerine göre diyet programı plânlar ve uygular.

Aşağıda sıralanan anahtar yetkinliklere ileri düzeyde sahiptir.

• Okuma yazma yetkinliği
• Çoklu dil yetkinliği
• Matematiksel yetkinlik ve bilim, teknoloji ve mühendislikte yetkinlik
• Dijital yetkinlik
• Kişisel, sosyal ve öğrenmeyi öğrenme yetkinliği
• Vatandaşlık yetkinliği
• Girişimcilik yetkinliği
• Kültürel farkındalık ve ifade yetkinliği

• Ölçme ve değerlendirme yöntemleri; sınav çeşitleri ve bunların ders başarı notuna katkısı, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) bu konularda belirlediği temel ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumlarının senatoları tarafından belirlenir.
• Ölçme ve değerlendirmede ödev, proje, uygulama, ara sınav ve dönem sonu sınavı gibi farklı yöntemler kullanılır. Öğrenci başarısının değerlendirilmesinde harfe veya nota dayalı sistemler kullanılır.

Yükseköğretim programlarının niteliğinin gözetilmesi için;

• YÖK, yükseköğretim kurumlarında eğitim ve öğretim ile diğer faaliyetlerin planlanması, düzenlenmesi, yönetilmesi ve denetlenmesinden sorumludur.
• YÖK tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde hazırlanan yükseköğretim kurumlarına ait “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporları” her yıl yayımlanır. Bu raporlara göre hazırlanan, yükseköğretim kurumlarına yönelik nicel ve nitel değerlendirmeleri içeren raporlarda YÖK tarafından kamuoyu ile paylaşılır.
• YÖK tarafından vakıf yükseköğretim kurumlarına ait akademik, idari ve mali verileri içeren “Vakıf Yükseköğretim Kurumları Raporu” her yıl yayımlanır. Vakıf yükseköğretim kurumlarına yönelik yapılan nicel ve nitel değerlendirmeleri içeren bu raporlar YÖK tarafından kamuoyu ile paylaşılır.

Yükseköğretimde lisans programlarının kalite güvencesi “Yükseköğretim Diploma Programlarının Kalite Güvencesinin Sağlanmasına Yönelik Usul ve Esaslar” a göre sağlanır:

1. Öğretim Programlarının Oluşturulması ve Onaylanması:

Yükseköğretim kurumlarında lisans bölüm ve programların açılması için gerekli olan asgari standart ve ölçütleri YÖK belirler.

1.1. Yükseköğretim kurumlarında lisans programlarının müfredatı ve her bir programın öğrenciye kazandıracağı öğrenme kazanımlarının neler olacağı, YÖK’ün bu konularda belirlediği temel ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumlarının senatoları tarafından belirlenir.

1.2. Ulusal Çekirdek Eğitim Programlarının müfredatı ilgili Dekanlar Konseyi tarafından kabul edildikten sonra YÖK’ün onayıyla yükseköğretim kurumları tarafından uygulanır.

2. Ölçme-Değerlendirme: Her bir lisans programının öğrenciye kazandıracağı öğrenme kazanımlarının ölçme ve değerlendirmesinin nasıl yapılacağı, YÖK’ün bu konularda belirlediği temel ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumları tarafından hazırlanan öğretim ve sınav yönetmeliğine göre yürütülür.

3. Belgelendirme: Lisans programlarına kayıtlı öğrenciler, yükseköğretim kurumları tarafından belirlenen ders kredilerini ve diğer yükümlülükleri başarı ile tamamlamaları halinde; lisans diploması alır.

4. Öz Değerlendirme-Dış Değerlendirme: Yükseköğretim kurumları, sürekli izleme bağlamında, her yılın başında bir önceki yıla ait “Kurum İç Değerlendirme Raporlarını” Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından hazırlanan Bilgi Sistemine girer. YÖKAK, yükseköğretim kurumlarının dış değerlendirmesine ilişkin hazırladığı “Kurumsal Geri Bildirim Raporu”nu kamuoyuyla paylaşılır.

Ayrıca, YÖKAK tarafından yetkilendirilen veya tanınan akreditasyon kuruluşları tarafından verilen akreditasyon kararları da programların yeterliliklerinin kalite güvencesinin sağlandığını gösterir. YÖKAK mevzuatı gereği belirlenen yeterliliklere ilişkin düzenli gözden geçirme faaliyetleri yapar.

• Ortaöğretim kurumlarından ya da denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca onaylanan yabancı ülke ortaöğretim kurumlarından mezun olmak ve yükseköğretim kurumlarının lisans programlarına kabul şartlarını sağlamış olmak.
• Usul ve esasları YÖK tarafından belirlenen, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan merkezi sınav sonucunda yükseköğretim kurumunun ilgili lisans programına yerleştirilmiş olmak.
• Usul ve esasları YÖK tarafından belirlenen, yükseköğretim kurumlarının özel yetenek sınavıyla öğrenci kabul eden programları için ÖSYM tarafından yapılan merkezi sınav sonucunda yeterli puanı almış ve özel yetenek sınavını başarmış olmak.
• Usul ve esasları YÖK tarafından belirlenen, ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı (DGS) sonucunda önlisans mezunları için yükseköğretim kurumlarında bitirdikleri alanların devamı niteliğindeki lisans programlarına yerleştirilmiş olmak.

• Lisans diplomasına sahip olanlar, yüksek lisans programlarına ve ilgili şartları sağlamaları halinde lisans derecesi ile kabul edilen doktora ve sanatta yeterlik programlarına devam edebilirler.
• Lisans öğrencileri, eğitim almakta oldukları yükseköğretim kurumlarının açtıkları çift anadal programlarına katılma hakkına sahiptir. Çift anadal programlarına kayıtlı öğrenciler, iki diploma programından eş zamanlı olarak ders alıp, başarılı olmaları halinde iki ayrı lisans diploması alabilirler.

1. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu

1.1. Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal İle Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik

1.2. Meslek Yüksekokulları ve Açıköğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmelik

2. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu (Ek Madde-35)

2.1. Yükseköğretim Kalite Güvencesi ve Yükseköğretim Kalite Kurulu Yönetmeliği

Yeterlilik sürekli geçerlidir